Rechtsbijstandverzekeraar moet advocaatkosten betalen
Tot voor kort was u afhankelijk van het oordeel van uw rechtsbijstandverzekeraar om de kosten van een door uzelf gekozen advocaat vergoed te krijgen. De polis bepaalde meestal dat het ‘noodzakelijk’ moest zijn om die advocaat in te schakelen. Als uw rechtsbijstandverzekeraar het niet ‘noodzakelijk’ vond (bijvoorbeeld omdat zij zelf juristen in dienst had) kon u kiezen tussen zelf de advocaat van uw voorkeur betalen, of genoegen nemen met de jurist van uw verzekeraar.
Tegenstrijdig belang
Zeker in het geval u een geschil heeft met een verzekeraar, kan het vervelend zijn dat een andere verzekeraar (of soms zelfs diezelfde verzekeraar) uw belangen behartigt. Maar ook in andere gevallen kan het zijn dat u de voorkeur geeft aan een eigen advocaat. Al was het maar om de reisafstand, de snelheid van handelen en/of het specialisme van de advocaat van uw voorkeur.
Advocaat of niet, advocaat van de verzekeraar?
Niet in alle gevallen is bijstand door een advocaat vereist. Bij de kantonrechter en de bestuursrechter bijvoorbeeld mogen ook niet-advocaten als procesvertegenwoordiger optreden. Van een ‘noodzaak’ om een door uzelf gekozen advocaat voor zo’n procedure in te huren, was volgens de verzekeraars al snel geen sprake. Toen de rechtsbijstandverzekeraars ook nog eens zelf advocaten in dienst namen en de kantonrechter ‘grotere’ zaken ging behandelen, werd die ‘noodzaak’ natuurlijk nog minder snel aangenomen. In de praktijk moest u het dus vaak doen met een jurist of advocaat in dienst van uw verzekeraar, ook als u dat eigenlijk niet wilde.
Europese Hof van Justitie bepaalt recht op vrije advocaatkeuze
Met deze gang van zaken heeft het Europese Hof van Justitie op 7 november 2013 (zaak C-442/12) korte metten gemaakt. Het Hof bepaalde met een beroep op richtlijn 87/344 EEG en de Wet op het financieel toezicht, dat als een rechtzoekende met een rechtsbijstandverzekering een geschil heeft waarin geprocedeerd moet worden, deze altijd een advocaat naar keuze moet kunnen inschakelen op kosten van de verzekeraar, zelfs als bijstand door een advocaat niet is verplicht.
Reeds in behandeling bij (jurist of advocaat van) uw verzekeraar
In de meeste gevallen kon u een zaak die reeds uit handen was gegeven aan een jurist van uw rechtsbijstandverzekeraar in een later stadium alsnog laten behandelen door een advocaat van uw keuze. Ook bestond reeds vrijwel altijd de mogelijkheid om op kosten van uw verzekeraar een ‘second opinion’ te vragen aan een advocaat van uw keuze. Het bovengenoemde arrest van het Europese Hof van Justitie bevestigt dit nog maar eens.
Tot slot
Houdt u er rekening mee dat in de meeste polisvoorwaarden is opgenomen dat een ‘zaak’ eerst aangemeld moet worden bij uw rechtsbijstandverzekeraar voordat u opdracht verstrekt aan een advocaat van uw eigen keuze. Daarnaast sluiten de meeste verzekeraars diverse ‘soorten’ zaken uit van dekking. In de regel worden procedures op het gebied van familierecht en geschillen tussen zakelijk partners in het geheel niet vergoed. Zaken die wel voor vergoeding in aanmerking komen, kennen in de meeste gevallen een maximaal te vergoeden bedrag aan advocaatkosten.